Bản vị vàng là gì? Tại sao đến ngày nay không còn chế độ bản vị vàng?

Chế độ bản vị vàng (Gold Standard) là một hệ thống tiền tệ, trong đó giá trị tiền tệ của một quốc gia được tính dựa trên một lượng vàng nhất định. Trong chế độ bản vị vàng, các quốc gia đồng ý quy đổi tiền giấy thành một lượng vàng cố định. Mỗi quốc gia sử dụng bản vị vàng đều đặt ra một mức giá cố định cho vàng và mua bán vàng ở mức giá đó. Mức giá cố định đó sẽ được dùng để xác định giá trị của tiền tệ.

Đặc điểm của hệ thống bản vị vàng – Gold Standard

• Tiền giấy sẽ được chuyển đổi thành vàng với tỷ giá cố định. Điều này có nghĩa là giá trị của tiền giấy sẽ được đảm bảo với giá trị của vàng.
• Trong bản vị vàng, lạm phát vẫn có thể xảy ra nếu giá cả hàng hóa tăng, tốc độ sản xuất vàng lớn hơn so với tốc độ sản xuất hàng hóa và dịch vụ khiến cho cung tiền tăng nhanh hơn so với lượng vàng thực tế.
• Mỗi quốc gia sẽ có những quy định riêng về quy đổi giá trị đồng nội tệ của mình thành vàng.
• Không hạn chế việc mua bán vàng theo giá quy định.
• Các quốc gia được tự do xuất khẩu và nhập khẩu cũng như trao đổi vàng với nhau.
• Tiền xu được phát hành bởi ngân hàng trung ương sẽ được hỗ trợ bằng vàng.

 Các quy tắc của chế độ bản vị vàng

• Các quốc gia thực hiện ấn định cố định giá trị đồng tiền của mình với vàng, không hạn chế mua và bán vàng tại mức giá đã qui định.
• Xuất nhập khẩu vàng ở các quốc gia được tự do hoạt động.
• Tiền phát hành bởi ngân hàng trung ương được bảo đảm 100% bằng vàng.

 Ưu, nhược điểm của chế độ bản vị vàng

Ưu điểm

Vàng được lựa chọn bởi sự tinh khiết, không bị biến đổi theo thời gian, dễ dàng phân biệt, thẩm định nhờ màu đặc trưng, độ dẻo, âm thanh khi va chạm, khối lượng riêng lớn; vàng là một vật phẩm mà các nhà buôn lựa chọn làm thước đo giá trị – nó đã được chọn từ xa xưa là một dạng tiền và vật cất trữ của cải. Những thuộc tính cần phải có để một dạng vật chất trở thành dạng cơ bản của tiền là:

• Dễ phân biệt
• Bền vững
• Ổn định về lượng sẵn có
• Giá trị nội tại không bị biến động.

Vàng đáp ứng tất cả các yêu cầu trên và có thể nói rằng nó là dạng vật chất duy nhất trên thế giới đáp ứng được. Ngoài ra ưu điểm của hệ thống bản vị vàng còn có đặc điểm sau đây:

• Ưu điểm của bản vị vàng là hạn chế quyền lực của các chính phủ hay ngân hàng trong việc gây nên lạm phát giá cả bằng việc phát hành quá nhiều tiền giấy mặc dù bằng chứng cho rằng ngay cả trước chiến tranh thế giới thứ nhất, các cơ quan quản lý tiền tệ đã không thực hiện hợp đồng cung ứng tiền khi quốc gia có dòng chảy vàng.
• Ngoài ra, tỷ giá hối đoái cố định dựa theo bản vị vàng sẽ làm giảm rủi ro biến động giá cả hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu giữa các nước và thúc đẩy thương mại quốc tế.

Nhược điểm

Ngoài những ưu điểm thì bản vị vàng cũng có những hạn chế sau:

• Lượng cung tiền của một quốc gia phụ thuộc vào lượng vàng di chuyển vào hay ra khỏi quốc gia đó và cung tiền của những quốc gia sử dụng hệ thống bản vị vàng phụ thuộc vào tốc độ khai thác vàng. Những quốc gia khan hiếm vàng sẽ bị hạn chế về nguồn cung vàng, điều này có thể làm kìm hãm sự phát triển kinh tế.
• Chế độ bản vị vàng có thể sẽ gây ra sự mất cân bằng giữa các nước tham gia. Những nước sản xuất vàng sẽ có lợi thế hơn so với những nước không sản xuất kim loại quý.
• Theo ý kiến của một số nhà kinh tế, bản vị vàng cũng có thể tác động đến sự suy thoái kinh tế vì nó làm cản trở khả năng tăng cung tiền của chính phủ – một công cụ mà đa số ngân hàng trung ương sử dụng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
• Phương thức sử dụng 100% vàng để lưu thông trong kinh tế, không sử dụng tiền giấy hay tiền kim loại có thể chống lạm phát. Tuy nhiên, trên thực tế cho thấy rất khó để thực hiện chính sách này bởi vì lượng vàng là hữu hạn và trữ lượng vàng của Trái đất dần cạn kiệt. Như vậy, sẽ không thể đảm bảo cho hoạt động kinh tế trên toàn cầu.

Sự sụp đổ của hệ thống bản vị vàng trên toàn thế giới

Trong cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 1 và thứ 2

• Năm 1821, Vương quốc Anh là quốc gia tiên phong sử dụng chế độ bản vị vàng và lan rộng ra những nước châu Âu. Mỹ được cho là quốc gia sử dụng chế độ bản vị vàng muộn nhất. 
• Năm 1874, chế độ này dần trở nên phổ biến và hưng thịnh trên toàn quốc. Giá vàng luôn được giữ ở mức ổn định. Những nước áp dụng bản vị vàng đã có sự phối hợp giao thương với nhau rất tốt. 
• Năm 1914 – 1944: Sau khi trải qua cuộc chiến tranh thế giới lần 1 và lần 2, các quốc gia rất cần tiền mặt để có thể khôi phục nền kinh tế. Trong khi đó vàng càng ngày càng khan hiếm, lượng tiền in ra không đủ đáp ứng nhu cầu thực tế. Mặc dù ở thời kỳ này bản vị vàng chưa bị phá bỏ nhưng nó đã dần suy thoái, không còn phù hợp nữa.

Sau cuộc chiến tranh thế giới thứ 2

• Cả hai thế chiến thì Mỹ là nước là được hưởng lợi nhiều nhất. Lúc này, Mỹ chiếm đến ¾ trữ lượng vàng trên toàn cầu, ¼ còn lại chia đều cho cả thế giới. Sau chiến tranh, châu Âu gần như không còn gì. Lúc này, Mỹ có rất nhiều vàng nên được phép in rất nhiều tiền đô la. Vì vậy, Mỹ đã cho những nước châu Âu vay tiền để phục hồi nền kinh tế sau chiến tranh. 
• Năm 1944: Các cường quốc thuộc phe chính yếu gồm Mỹ, Anh, Pháp đã họp lại để đưa ra hệ thống tiền tệ mới Bretton Woods gọi là “bản vị Đô la”. Các đồng tiền trên thế giới sẽ được bảo trợ bởi đồng đô la và đô la sẽ được bảo trợ bởi vàng. Khi đó, đồng USD được neo theo vàng với giá trị là 35 USD = 1 ounce. 
• Do nhu cầu về đồng USD ngày càng tăng, Mỹ đã in rất nhiều tiền,  không có tỷ lệ vàng dự trữ được thiết lập. Việc in tiền vô tội vạ như vậy đã khiến cho châu Âu cảm thấy không ổn. Vì vậy, nhiều nước châu Âu đã bán đô la để mua lại vàng. Lúc này, Mỹ đã phải đổi 50% lượng vàng hiện có và tiền gửi về Mỹ để đổi sang vàng gấp 12 lần so với số vàng Mỹ hiện có. 
• Năm 1971: Tổng thống Mỹ Nixon bãi bỏ Bản vị vàng khỏi đồng đô la. Điều này đồng nghĩa với việc giá trị cố định của đồng đô la sẽ bị gỡ bỏ và cho phép nó thả nổi trên thị trường. Hệ quả là ngay lập tức khiến đồng USD bị mất giá. 
• Năm 1973: Bản vị vàng chính thức bị sụp đổ trên toàn thế giới.

Chế độ bản vị vàng sụp đổ, chấm dứt hoàn toàn

Vào năm 1913, Quốc hội thành lập Cục Dự trữ Liên bang nhằm ổn định giá trị vàng và tiền tệ tại Hoa Kỳ. Khi chiến tranh thế giới thứ nhất diễn ra, Mỹ và các nước Châu Âu đã tạm dừng chế độ bản vị vàng để họ có thể in đủ số tiền chi trả cho chi phí quân sự của mình.

Các quốc gia cũng nhận ra việc ràng buộc tiền tệ với vàng là điều không cần thiết và nó có thể gây hại cho sự phát triển đối với nền kinh tế thế giới. Những bản vị vàng hối đoái gây ra tình trạng giảm phát và thất nghiệp tràn lan ở nền kinh tế thế giới. Vì vậy, các nước bắt đầu rời bản vị vàng hàng loạt vào những năm 1930 khi mà cuộc Đại suy thoái đạt đến đỉnh điểm. Mỹ cuối cùng cũng đã từ bỏ chế độ bản vị vàng hoàn toàn vào năm 1933.

Như vậy, chế độ bản vị vàng đã hoàn toàn sụp đổ và nó được thay thế bởi chế độ tiền pháp định từ năm 1933. Hiện nay, không có một quốc gia nào trên thế giới còn áp dụng bản vị vàng.

Chế độ in và sử dụng tiền giấy Monetary System ra đời thay cho chế độ bản vị vàng 

Chế độ in và sử dụng tiền giấy là một thành phần quan trọng trong hệ thống kinh tế toàn cầu. Việc thiết lập một hệ thống tiền tệ ổn định đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định kinh tế và tạo ra một môi trường giao dịch hiệu quả.

Việc chế tạo tiền giấy đòi hỏi sự chính xác và độ tin cậy cao. Công nghệ in ấn tiên tiến được áp dụng để ngăn chặn việc làm giả mạo và bảo vệ giá trị của đồng tiền. Chế độ in tiền phải tuân thủ các tiêu chuẩn an ninh cao để ngăn chặn rủi ro từ các hoạt động giả mạo và gian lận.

Trong hệ thống tiền tệ, việc quản lý và duy trì giá trị của đồng tiền giữ vai trò quan trọng. Chính sách tiền tệ thông minh và linh hoạt giúp kiểm soát lạm phát và duy trì sự ổn định kinh tế. Sự ổn định này có thể ảnh hưởng đến năng suất, đầu tư và tiêu dùng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững.

Việc hiểu rõ về chế độ in và sử dụng tiền giấy không chỉ quan trọng đối với những người làm chính trị kinh tế mà còn là điều cần thiết cho mọi người dân. Sự ổn định của chế độ tiền tệ giúp bảo vệ giá trị của tiền mỗi người, tạo nên một cộng đồng kinh tế mạnh mẽ và phồn thịnh.

from GOLD & USD https://ift.tt/qPHmvF5
#thenorthfacevn #cây #rừng